Programma

13u15: Samenkomst in Koninklijk Atheneum (Campus GO!) van Leopoldsburg (einde IJzerlei). Er is parkeermogelijkheid in de schoolomgeving. De directie van de Middenschool biedt u een koffie of frisdrank aan.
13u40: Voor de leerlingen van het 2de leerjaar van de 1ste graad: duiding in een klaslokaal.
14u20: Vorming van de stoet op het speelplein - optocht naar de TREURGRACHT
14u25: Gelegenheidstoespraken aan het Gedenkteken. Dodenappel door leerlingen van de Middenschool en neerlegging van 22 roosjes. Bloemenhulde.
15u00: Vertrek, stoetsgewijze, met eigen vervoermiddel naar het EXECUTIEOORD in Hechtel.
15u15: Gelegenheidstoespraken en Bloemenhulde aan de Executiepalen. Urneneming door de KFMB Provincie Limburg. Neerlegging van 174 roosjes op het GEHEIM KERKHOF aan de kruisjes der terechtgestelden. Bloemenhulde aan het Kruis, de Steen, en de Muur;
16u00: Einde van de Plechtigheden.
16u15: Receptie in het Cultureel Centrum “De Schans” in Hechtel, Rode Kruisplein 10.

Voor een uitgebreid verslag van de herdenkingen in 2016, zie
- Herdenking Fusillade in Leopoldsburg 2016
- Herdenking Executieplaats Hechtel 2016

4. Herdenking Slachtoffers van Ravensbrück in het Schoonselhof Antwerpen op 8 oktober 2017

Voor meer info en inschrijving op het banket, zie simonne.corremans@telenet.be

Voor een verslag van de Herdenking Ravensbrück in 2016 en van het banket (met opname van de toespraak door Bob Cools, oud-burgemeester van Antwerpen) en het getuigenis van een overlevende van Ravensbrück, zie Herdenking Ravensbrück in Antwerpen 2016. De getuigenis van deze overlevende is uniek en nog nergens beschreven. In de Witte Bussen van het Zweedse Rode Kruis werd zij in de laatste oorlogsdagen van Ravensbrück naar Lübeck gevoerd (samen met andere Belgische vrouwen trouwens, wie kan hun namen geven?), waar ze op de Lillie Matthiesen naar Trelleborg werden ontzet. In Zweden verbroederden ze rond Midzomernacht drie dagen lang met de mannen van Blankenburg die op hetzelfde tijdstip met de Magdalena naar Trelleborg voerden. Voor een meer uitgebreid verslag van deze ontmoetingen van Belgische mannen en vrouwen zie Uittreksels "Maurice" van Erald R.M. De Wachter, 2013. Een aantal doto's van het Zweeds verblijf werden achteraf nog door Erald Dewachte bezorgd, zie Bijkomende foto's Zweden, Dewachter

5. Bijkomende foto's over het herstel in Zweden van Belgische vrouwen en mannen

Langs het boek van Erald Dewachter, Uittreksel "Maurice" van Erald R.M. De Wachter, het getuigenis van Louis Boeckmans, Louis Boeckmans overleefde de hel, Karel Daems,  Een jaar om nooit te vergeten en Albert van Hoey, www.getuigen.be/Getuigenis/van-Hoey-Albert/ kennen we de actie van het Rode Kruis van Zweden die met twee schepen, de Magdalena en de Lillie Matthiesen, tientallen Belgen naar Zweden hebben vervoerd, de dag voor de Engelsen, na het bombardement van de schepen Cap Arcona, Thielbeck en Deutschland, Lübeck hebben bevrijd.

Erald Dewachter was zo vriendelijk om een aantal nog niet gepubliceerde foto's over het verblijf in Zweden van Belgische vrouwen en mannen ter beschikking te stellen, zie Bijkomende foto's Zweden, Dewachter.

6. 12 oktober 2017: Terugkeer naar het verleden, het bezoek van Gerda Bikales aan Zwartberg, Genk

Zie ook de volledige brochure Tussen Vervolging en Moord, Zwartberg revisited, speciaal samengesteld in het vooruitizcht van de ontmoeting met mevr. Bikales op 12/10/017

Donderdag, 12 oktober a.s., doet Gerda Bikales Zwartberg opnieuw aan. De 86-jarige Joodse verbleef hier in het voorjaar van 1941 enkele maanden, nadat zij op bevel van de Duitse bezetter vanuit Antwerpen naar Limburg was gedeporteerd. In het gezelschap van haar moeder. Twee mensen die als een speelbal van hut naar haar werden gestuurd en hun leven niet zeker waren.

Met veel geluk overleefde Gerda de gruwel van de Tweede Wereldoorlog. Zij week uit naar de Verenigde Staten van Amerika, bouwde daar een professorale carrière uit en reconstrueerde de belevenissen uit haar jeugd in 1994 in een intrigerend boek: Through the Valley of the Shadow of Death – A Holocaust Childhood (2004). Haar geschreven getuigenis was de aanleiding om haar naar Zwartberg uit te nodigen. En op dat verzoek is Gerda ingegaan.

Van deze gelegenheid wordt gebruikgemaakt om het gedenkteken aan de gevel van de Sint-Albertusschool van Zwartberg, intussen haast vergeten en vergeeld, opnieuw in de belangstelling te brengen. Op dat herinneringsbord staat o.a. de naam vermeld van Lucien, de zoon van Jean-Pierre Grieten, destijds het schoolhoofd dat zich het lot van Gerda aantrok en over wie Gerda herself in haar boek lovend spreekt. Lucien Grieten was een verzetsheld pur sang, die zich tijdens de bezettingsperiode 1940 – 1945 in het Genkse verdienstelijk maakte als inlichtingsagent. Hij speelde noodzakelijke informatie door naar de Belgische regering die toen in Engeland verbleef. Lucien bekocht zijn inzet met de dood. Hij werd door de Duitsers gefusilleerd.

Het programma ziet er als volgt uit:

14.00 u.: Vertoning van de documentaire 'Verzet en Vergelding' van filmteam FocusHistory (2006)                (Limburgse verzetslui vertellen op de respectievelijke sites van Duitse concentratiekampen over hun ondergrondse activiteiten, hun arrestatie en hun verblijf in de hel.) Plaats: Zaal De Regenboog, Lucien Londotstraat 3B, Zwartberg (Genk). Aan de kerk is ruime parking voorzien; De Regenboog is gesitueerd achter de kerk.
15.00 u.: Herdenking en bloemenhulde aan de gedenksteen aan de gevel van de Sint-Albertschool,               Lucien Londotstraat, Zwartberg (Genk)          
15.45 u.: Lezing: 'De Joden van Limburg anno 1941', Marc Bertrands. Plaats: Zaal De Regenboog
16.15 u.: Gesprek met en getuigenis van Gerda Bikales in De Regenboog
16.35 u.: Receptie, aangeboden door de Stad Genk in De Regenboog

Iedereen is op deze activiteit uitgenodigd en welkom. Toegang gratis.

Uw aanwezigheid aankondigen is wenselijk. Doe dat via mailadres: marc.bertrands@telenet.be  of alex.marut@telenet.be of via telefoonnummer: 089 30 40 10.

 7. Merkwaardige plaatsing Struikelstenen in Brussel, waarom niet meer in Vlaanderen?

Op 3 september 2017 werd het grote progrom in de Marollenwijk (Brussel) herdacht door de Association pour la Memoire de la Shoah (AMS), ondermeer door het plaatsen van 21 Struikelstenen (Stolpersteine) aan de laatste woonplaats van enkele van de 576 opgepakten in dit progrom.

Deze belangrijke herinnerings- en herdenksplechtigheid is voorbijgegaan zonder de minste aandacht van de Herdenkingsverenigingen in Vlaanderen en de Vlaamse media, op een kritisch bijdrage van de VRT na door Gert-Jan Rosseels. Die aandacht mocht er anders wel zijn wanneer we de deelnemers aan de plaatsing van de Struikelstenen en de evenementen errond even de revue laten passeren:

- Uittreksel uit "Rafle dans les Marolles"
- 3 plechtigheden met de bevestigde deelname van 
     1° Freddy Goldberg,  getuige van de Kristallnacht, 
     2° Joseph Nowak, getuige van het progrom in de Marollen 
     3° Marcel Zalc, voorzitter AMS en veborgen joods kind
     4° Dr Laurence Schram, historica
     5° Michael Häusler permanente vertegenwoordihger van de Duitse ambassade in België
     6° Philippe Close,  burgemeester van Brussel
     7° Albert Guigui,  Groot Rabbijn van Brussel
     8° Monseigneur Joseph de Kesel, Kardinaal en bisschop van het diocees Mechelen-Brussel

- Het project struikelstenen voor alle slachtoffers van het nazisme in de Huidevettersstraat
- De 21 herdenkingsstenen met naam, geboortedatum en hun lot staan in de steen gegraveerd (19h)
- Biographie d’Herschel Grynszpan: deze jonge verzetstrijder woonde in de Huidevetterstraat voor hij in Parijs een Duitse diplomaat vermoorde waarvan het land en regime zijn ouders vervolgde en gevangen nam en hem verbood naar hen toe te gaan. Om 18h zal een plein herdoopt worden in de Square Herschel Grynszpan door burgemeester Close.
- Om 20h 30 zal monseigneur De Kesel, kardinaal, een conferentie geven over de "Kerk en de Shoah in België"
- Als slot van de ceremonies is er een concert door het strijkkwartet Zerkalo.
- De Brusselse volksvertegenwoordigers werden ook uitgenodigd om mee de namen van de slachtoffers voor te lezen. Een 15-tal hadden daar al positief op geantwoord.
- Vergelijking van de razzia's in Antwerpen die met de medewerking van de gemeentelijke administraties en politie gebeurden en deze van Brussel die enkel door de bezettingsmachten werden uitgevoerd.
- ...
 
Een volledig verslag kan teruggevonden worden op de site van de AMS,  www.restitution.be

Ook de Brusselse site BRUZ besteedde er aandacht aan zie Bruzz 03/09/2017.

Situering: Uit De Wereld Morgen van 09/02/2015: "Ter gelegenheid van de herdenking van de bevrijding van Auschwitz heeft Jan Hertogen namens de AMS/VHS een interview gegeven aan FM Brussel, op 27/01/2015 om 9 h ’s morgens, boven de stenen van  Itskhoh Zaslavsky en z’n vrouw Esther Frysz, een groothandelaar in leer en huiden, Huidevettersstraat 37, 1000 Brussel, die in 1936 nog onderdak gegeven heeft aan Herschel Grynszpan die in 1938 een secretaris van de Duitse ambassade vermoordde in Parijs. Waarna Hitler na drie dagen besliste honderden synagogen te vernietigen in de Kristalnacht in november 1938. De joodse aanwezigheid in Brussel ging van meet af aan samen met verzet tegen het nationaalsocialisme ook al was de oorlog nog niet uitgebroken." Het is ondermeer door dit interview dat aan het licht kwam dat Herschel Grynszpan een tijdje in de Huidevetterstraat gewoond heeft om nadien door de moord op de Duitse diplomaat als verzetsdaad, aanleiding te zijn tot de Kristalnacht in Duitsland. Dat nu een Brussels plein naar hem vernoemd wordt is dan ook een politieke beslissing van Europees belang. Hier staan we ver van de discussie in Breendonk over de Cyriel Verschaevestraat, waar ook gans Europa op staat te kijken.

Op de site van de VRT werd een interessante beschouwing gemaakt en kritiek gemaakt op het quasi volledig afwezig zijn van herdenkingsplaten en activiteiten wat de jodenvervolging en het verzet betreft, zie VRT-03-09-2017.

Uit het verslag: "Tijdens de herdenking worden 21 struikelstenen ingehuldigd die gelegd werden door verschillende Joodse families. Struikelstenen, oftewel “Stolpersteine”, zijn stenen waar namen opstaan van de slachtoffers van politieke vervolging. In Europa werden al zo’n 65.000 stenen geplaatst, in Belgie 250. In Antwerpen wordt dit echter niet toegelaten. In Brussel wordt ook op 3 september een plein genoemd naar een Joodse verzetsstrijder. Het is, wat de Belgische overheden betreft, het enige lichtpunt in dit verhaal van vergeten en verzwijgen."

8. En de zazia's in Antwerpen, geen enkele aandacht waard?

Vandaar onderstaande 'wanhoopskreet' van Herman Van Goethem, doorgestuurd op 29/08/2017 naar z'n gehele emaillijst:

"Beste vrienden

75 jaar geleden vonden in Antwerpen drie jodenrazzia’s plaats, op 13, 15 en 28 augustus. Dit gaat haast ongemerkt voorbij… Zo’n 2000 mensen werden opgepakt, door de Duitsers samen met de Antwerpse politie. Haast iedereen kwam om.

Bij gebrek aan enig overheidsinitiatief, bij deze grote stilte, is vanuit wijkbewoners in Antwerpen-Zurenborg (vzw Curieus Zurenborg), op 28 augustus ’s avonds een beklijvende herdenking georganiseerd, i.s.m. Jeroen Olyslaegers en mezelf, een wandeling door getroffen straten waarna een fijne ceremonie op de speelplaats van de stadsschool in de Grote Hondstraat. Daar werden in de nacht van 28 op 29 augustus ’42 honderden Joden bijeengedreven.

Bij die gelegenheid vertoonden we ook, om de herdenking te markeren, een korte filmmontage – Joodse kinderen op vakantie in Kappelenbos in 1938. Het is een mooi document. Het werd die avond aangeboden aan de Joodse gemeenschap van België, in nagedachtenis ook aan alle slachtoffers van onverdraagzaamheid en collectief geweld.

Om 12 u, woensdag, post ik dit filmpje met begeleidende tekst op mijn facebookpagina. Idem op de facebookpagina van de UAntwerpen. Het zou fijn zijn mocht je ongeveer dan, als je een facebookprofiel hebt, dat filmpje willen delen.  (En later is natuurlijk ook goed)

Hartelijke groet,

Herman

Herman Van Goethem
Rector"