Martelaarslied van Breendonk - Documenten

     
Bron: Van Breendonk naar Ellrich-Dora, François & Roger De Coster, 2012
Auteurs: Wim den Antwerpenaar en Joseph Loosen (schoonvader Achiel Six)
Inleiding: zie hieronder
Uitgever: Verbond Breendonk Leuven
  
In het grauw der troostelooze dagen
Schept een schaar van 't Breendonk kamp
't Juk der slavernij dat w'immer dragen
Maakt ons aller bestaan tot een ramp

refrein

Wij vroeten in d'aard
Wij zwoegen bezwaard
Wij vullen de wagens met grond en met steen (bis)
Maar wij hopen op vreugd na geween, (bis)

Stroef en strak staan die droevige gezichten
Wijl we delen ven spitten terrein
Maar de hartversterkende berichten
'
Brengen hoop en vreugde in ons brein

Naar huis en kind gaan onze gedachten
Naar hen die deelden in ons bestaan
Maar onwrikbaar blijft bij ons 't verwachten
Om weer vrij en blij naar huis te gaan

Eens toch ruilen wij onze gewaden
Vluchten wij dit kamp van haat en nijd
Maar toch zullen wij ons kameraden
In ons harte sluiten voor altijd

Breendonklied (blz 49)

Dit lied werd getoondicht in 1943-1944 in het fort van Breendonk door Wim de Antwerpenaar en Jozef Loo
sen uit Leuven.

In Duitsland werden beide vrienden gescheiden. Jozef kwam alleen terecht in het klein kamp van Harzungen, waar hij samen met zijn vriend Louis Duchateau, de Knikker genaamd, ons het lied van Breendonk liet horen.

Gelukkig kwam Louis terug, Jozef overleed in Ellrich. .

Louis was dus de enige die het lied naar België overbracht waar hij het dikwijls ten gehore bracht op onze vergaderingen en plechtigheden.

Toen ik in 1978 nationaal ondervoorzitter werd van de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden van België, kreeg ik de opdracht om een congres voor de N.C.P.G.R. in te richten in Leuven.

Ik herinnerde mij toen het lied en vond dat het ook zou moeten gezongen worden door het zangkoor Trinitas dat in zijn programma o.a. al Le Chant des Partisans en het Veensoldatenlied hadden.

Ik vroeg toen aan Louis de Knikker of hij dit lied wou voorzingen voor het zangkoor Trinitas. Zij waren onmiddellijk akkoord omdat het door een Leuvenaar was getoondicht. Zij maakten er onmiddellijk een notenpartituur van dat kon gebruikt worden zowel voor koor als voor harmonie. Omdat dit lied veel succes boekt wou ik dat het ook op onze jaarlijkse bedevaart in het fort van Breendonk ten gehore werd gegeven.

De eerste harmonie die het speelde was die van Coulsore waarvan de dirigent een wees was - zijn vader was overleden in Dora. Toen later het leger de leiding overnam van de bedevaart speelde een legerharmonie het Breendonklied en de laatste jaren werd het zelfs begeleid door zanger Glenn De Smet.

Ik ben zeer gelukkig dat dit lied officieel werd aanvaard en hoop dat het nog lange jaren zal uitgevoerd worden op onze jaarlijkse bedevaarten te Breendonk.

Francois De Coster

 
Noot: in het boek van François en Roger Decoster wordt volgende anekdote aangehaald op blz 83: "Jefke Loozen en Louis de Knikker lagen naast elkaar in blok vijf en 's avonds voor ze slapen gingen zongen ze nog zachtjes liedjes. Het martelarenlied van Breendonk dat Jefke met Wim de Antwerpenaar samen bewerkt hadden in Breendonk en dat Jefke nu aanleerde aan Louis. Maar zij wijzigden de zin wij vullen de wagens met zand en met steen', in Buchenwald door 'wij vullen de bakken met grond en met stront'. Maar nu heeft men enkel het origineel behouden en dat wordt elk jaar tijdens de bedevaart te Breendonk gezongen ter nagedachtenis van hen die hun leven veil hadden voor ons land."