Toespraak 15 augustus 20,
Moen

door Eliane Spincemaille,
Voorzitter provincieraad


 Een minuut stilte en dan applaus bloemen neerleggen, soms ook knuffels
een kaarsje branden
Dit is de manier waarop mensen van overal
op vandaag hun betrokkenheid en
medeleven uitdrukken.

Bij de recente terreuraanslagen in binnen- en buitenland
houdt het openbaar leven even halt
en wordt een minuut stilte gerespecteerd.
In stations, pleinen, parlementen, scholen, bedrijven
één minuut stilte en dan applaus

Bij militaire herdenkingsmomenten zijn stilte en bloemenhulde
zeker aan de orde,
samen met muziek gebracht door harmonie, trompet, klaroen.
Applaus eigenlijk niet maar recent merken we dat dit soms gewoon spontaan komt-

Stilte is deugddoend en fascinerend
Ze werkt helend, geeft rust
en is een weldaad voor lichaam en ziel.

Een andere keer is ze beangstigend en confronterend;
Ze roept afwezigheid en duisternis op
of gemis en verdriet;
Ze duwtje in de leegte of in de innerlijke chaos.

Stilte spreekt. Stilte zwijgt.
Ze kan oorverdovend zijn en inslaan als een bom.
Ze kan een mens verlammen
Maar ze kan ook een balsem zijn voor de ziel,
bruggen slaan, verbondenbeid scheppen

Er bestaat een stilte voor en na de storm.
Vanuit en in de stilte wordt een lied, een gebed, een gedicht,
een beeld gecreëerd.

Stilte is echter géén synoniem van vergeten
De gruwel van oorlog en terreur mogen we nooit vergeten
Ook niet als die gruwel al decennia geleden heeft plaats gehad;
Ook niet als er elke week wel ergens aanslagen zijn,
Ook niet als er altijd wel ergens mensen op de vlucht zijn voor nieuwe gruwel;

Enkele weken terug had ik de eer om samen met Provinciecommandant Chnstophe Onraet, hier ook present, aanwezig te zijn op de l00 jarige herdenking van de derde Slag om leper, en dit samen met het Britse en Belgische Koningshuis. Misschien volgde u de uitzending op TV. Bij wijlen ging de stilte door merg en been, ook al waren we met duizenden samen, jong en oud, van alle nationaliteiten. Stilte voor de 54 000 mannen wiens namen gegrift staan in de Menenpoort te leper, ter wiens ere dagelijks de Last Post geblazen wordt.

Stilte voor de 12 000 soldaten die een graf kregen op Tyne cot cemetery in Passendaele. Van 34 000 andere soldaten staat enkel de naam in het monument, vermist zonder graf. Weet u dat in WOI er 600 000 doden in Vlaamse velden vielen? Voor elke gesneuvelde wordt in het CWRM project van de Provincie West-Vlaanderen een beeldje uit klei gemaakt. Een beeldje maken betekent dat de naam van één gesneuvelde aan jouw naam gelinkt wordt, de anonimiteit verdwijnt. In april 2918 worden de 600 000 beeldjes opgesteld in het provinciaal domein de Palingbeek, op het Niemandsland van de Frontzate rond leper- Een bijzonder artistiek project dat inzet op herinneringseducatie, op betrokkenheid bij jong en oud. Ook de leerlingen van de 5de leerjaren uit basisonderwijs van Zwevegem maakten in mei laatstleden elk hun beeldje.

Zes jaar geleden was ik in Polen in de Poolse provincie Lubelskie, een provincie waarmee ons West-Vlaanderen een partnerschap heeft. Maar Polen en West-Vlaanderen delen ook beiden het gruwelijk oorlogsverleden van WON. Ik bezocht er het concentratiekamp Majdanek, uren hebben we er met een Poolse gids én een tolk rondgewandeld. Bij wijlen was een vertaling van Pools naar Nederlands overbodig, in sommige delen van het kamp kwam er zelfs géén woord aan te pas en was er alleen de stilte. Pakkende momenten. 150.000 mensen hebben in Majdanek gevangen gezeten. Het waren mannen en vrouwen van 54 verschillende nationaliteiten uit 28 landen.

Vandaag maken we het héél speciaal stil voor de 15 jonge verzetslieden uit Zuid-West-Vlaanderen, waaronder 9 uit Groot-Zwevegem, wiens namen niet alleen in het monument gegrift staan, maar ook in ons hart en onze ziel. Zonder enige vorm van verdediging werden ze ter dood veroordeeld omdat ze zich hadden verzet tegen het naziregime. Ze werden op 15 augustus 1944 terechtgesteld en later te München onthoofd.

Het is van het grootste belang dat wij onze jeugd blijven herinneren aan deze zwarte bladzijden uit onze geschiedenis. Gesteund door of onder impuls van nabestaanden uit de familiekring van de gesneuvelden verzorgen de oudstrijdersbond al voor de 34ste keer deze herinneringsplechtigheid. Proficiat en bedankt aan allen die ook dit jaar meewerken aan de kerkelijke dienst en de herdenking aan het monument.

Bedankt NSB-afdeling om samen met de overheid mee te zoeken en mee te werken aan eigentijdse manieren om mensen en vooral jongeren, even te laten stil staan bij de gruwel van beide oorlogen.

Die beide oorlogen zijn voorbij. Helaas zijn er andere gekomen en is er steeds de dreiging van nieuwe grootschalige conflicten.

Zijn wij mede schuldig?

In elk geval zijn wij medeverantwoordelijk voor het streven naar vrede, wereldvrede maar ook vrede in onze eigen kleine leefwereld.

Dit streven naar vrede begint met één minuut stilte ter nagedachtenis van zij die voor onze vrede geijverd hebben, alles gegeven hebben, zelf hun jonge leven.

Eén minuut stilte is toch niet veel gevraagd ..?

Eliane Spincemaille
Voorzitter provincieraad